((بسمه تعالی))

تنظيم روابط مسلمانان با مخالفان داخلى و خرافه زدايى از اديان غيراسلامى از مهمترين اهداف سوره مباركه آل عمران است.
سوره مباركه آل عمران سومين سوره قرآن كريم است كه پس از سوره بقره و قبل از سوره نسا، در جزءهاى سوم و چهارم قرآن كريم قرار دارد.
سوره آل عمران از نظر ترتيب نزول هشتاد و نهمين سوره قرآن است كه پس از سوره انفال و قبل از سوره احزاب در مدينه بر پيامبر اكرم (ص) نازل شده است.
بسيارى از مفسران نزول سوره مباركه آل عمران را در فاصله بين سال دوم تا سوم هجرى و در جريان جنگ هاى بدر و احد ذكر كرده اند. در شان نزول آيات ابتدايى اين سوره مباركه آمده است برخى از مسيحيان نجران به عنوان نماينده به شهر مكه اعزام شدند تا درخصوص دين مبين اسلام به تحقيق بپردازند، پيامبر(ص) آنان را به دين مبين اسلام دعوت نمود اما آنها گفتند: ما پيش از شما اسلام آورده و تسليم خداوند شده ايم. پيامبر فرمودند: شما چگونه خود را به آيين حق مى دانيد در حالى كه براى خداوند فرزندى قائل هستيد و عيسى را پسر خدا دانسته و صليب را مى پرستيد. پيامبر (ص) بسيار به آنان سخن گفت، در اين هنگام جبرئيل بر آن حضرت فرود آمده و بيش از ۸۰ آيه از اوايل اين سوره را بر پيامبر (ص) نازل كرد.
سوره مباركه آل عمران ۲۰۰ آيه، ۳۴۸۰ كلمه و ۱۴۵۲۷ حرف دارد. اين سوره از نظم حجم جزء سوره هاى سبح طول يعنى هفت سوره طولانى قرآن كريم است زيرا اين سوره در حدود يك جزء و نيم از قرآن را شامل مى شود.
آل عمران معروف ترين نام اين سوره مباركه است چرا كه به داستان آل عمران در اين سوره اشاره شده است، عمران نام پدر حضرت مريم و حضرت موسى(ع) است. البته عمران در اين سوره اشاره به پدر مريم دارد و مقصود از آن عمران پدر مريم، مادر مريم، مريم و فرزندش عيسى (ع) است كه جزو انسان هايى پاك و وارسته بودند.
الزهرا به معناى درخشان تر نام ديگرى براى سوره آل عمران است چرا كه از شبهات اهل كتاب درباره ولادت حضرت عيسى (ع) پرده برداشته شده و مانند نورى درخشان فراروى انسان را روشن مى سازد و او را از اشتباه در اين زمينه بازمى دارد.
استغفار نام ديگرى است براى سوره مباركه آل عمران زيرا در آيات پايانى اين سوره مطالبى درخصوص استغفاركنندگان در سحرگاه آمده است.
سوره مباركه آل عمران به طيبه نيز ناميده شده است. سوره مباركه آل عمران پس از سوره بقره، شعرا و اعراف بيشترين تعداد آيات را دارد.
به جريان مباهله در سوره مباركه آل عمران اشاره شده است، اشاره به مساله محكم و متشابه بودن آيات قرآن، بيان مطالبى درخصوص نحوه ولادت حضرت مريم (س) كرامت آن حضرت توسط حضرت زكريا (ع) از ديگر مباحث طرح شده در اين سوره است.
در سوره مباركه آل عمران احكام بسيارى آمده است كه از آن جمله احكام مربوط به امنيت خانه خدا و حرم امن الهى و احكام مربوط به عدم وابستگى به بيگانگان است.
برخى از موضوعات مطرح شده در سوره آل عمران عبارتند از: اشاره به عظمت دين مبين اسلام در ميان ديگر اديان الهى، شرح جريان ولادت حضرت مريم، ولايت حضرت عيسى (ع)، اشاره به چند مورد از جنگهاى بزرگ صدر اسلام مانند بدر و احد و اشاره به امدادهاى غيبى براى مسلمانان در اين جنگ ها، اشاره به مقام شهيد و فضيلت شهادت، مقاومت، صبر و جانفشانى در راه خدا، بيان برخى از دعاها و نيايش هاى مومنان و بندگان صالح خدا و اشاره به اجابت اين دعاها، اشاره به نزول كتب آسمانى، اهداف و ارتباط آنها با يكديگر، توجه دادن به مشورت و توكل بر خدا و اشاره به عظمت و قدرت بى مثال پروردگار، اشاره به داستان مباهله پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت (ع) با مسيحيان نجران، دعوت مسلمانان به استقلال فكرى، سياسى و اقتصادى و تحكيم ارتباط با ديگر مسلمانان، بيان برخى از خصوصيات روحى و اجتماعى اهل كتاب و شناخت آنها از موضوعات مطرح شده در سوره مباركه آل عمران مى باشد.
تنظيم روابط مسلمانان با مخالفان داخلى يكى از اهداف اساسى سوره مباركه آل عمران است. برخى از كشورهاى اسلامى يهوديان و مسيحيان جزو شهروندان محسوب مى شوند تنظيم روابط مسلمانان با مخالفان داخلى و خرافه زدايى از اديان غيراسلامى از مهم ترين اهداف اين سوره مباركه است.
هدف دوم سوره مباركه آل عمران تنظيم روابط مسلمانان با دشمنان خارجى است يعنى كسانى كه در مقابل اسلام مى ايستند، با او درگير مى شوند و به خشونت با مسلمانان رفتار مى كنند.
در سوره مباركه آل عمران در تحليل جنگ هاى احد و بدر قوانين مربوط به جنگ و آموزه هاى آن به شكل كامل تشريح شده است.
سوره مباركه آل عمران پيام ها و محورهاى متعددى دارد. تحليل تاريخى زندگى حضرت مريم و رفع تهمت هاى موجود در مورد آن بانوى با كرامت در قرآن نوعى خدمت به جامعه مسيحيت محسوب مى شود.
بيش از دو ميليارد مسيحى در دنيا وجود دارند كه همه آنها گرفتار تهمت هاى زيادى در مورد حضرت عيسى هستند كه بايد روشنگرى كرد و حقايق قرآنى را براى آنها بازگو كرد تا چهره حضرت عيسى از خرافات پاك شود. بيان تحليلى از پيروزى مسلمانان در جنگ بدر و شكست ظاهرى در احد يكى ديگر از محورهاى سوره آل عمران است. در حقيقت قرآن كريم درس ها و عبرت هاى اين پيروزى و شكست را براى مسلمانان بيان مى كند و آنها را دعوت به مقاومت مى نمايد، اين درس ها و عبرت ها براى مسلمانانى چون مبارزان فلسطين، لبنان، افغانستان و عراق كه با دشمنان درگير هستند درس ها و پيام هاى كاربردى دارد.
محور ديگر سوره آل عمران غفلت و عوامل غفلت زا در جامعه اسلامى است. شهوات و ثروت ها گاهى اوقات براى بشر غفلت زا هستند.
فرجام انديشى، توجه به خدا و آخرت، بيدارگر انسان از غفلت در دنيا است. از پيامبر (ص) روايت است بقره و آل عمران را بياموزيد كه آن دو ستاره تابان فرداى قيامت هستند كه به صورت دو فرشته مى آيند و خوانندگان خود را شفاعت مى كنند تا او را به بهشت برند.
همچنين از آن حضرت نقل است كه سوره هاى بقره و آل عمران را بياموزيد كه اين دو سوره در قيامت مانند دو قطعه ابر بر خواننده خويش سايه مى افكنند.

منبع : www.javannewspaper.com